شهر تاریخی باکو از جمله شهرهای توریستی و باستانی کشور جمهوری آذربایجان است که بیانگر شواهدی از پیشینه تاریخی دوران زرتشتیان، ساسانیان، شیروانیان، فارسی، عثمانی و روسیه را در بر گرفته است. باکو جاذبه‌های گردشگری بسیاری اعم از موزه‌های تاریخی، بناهای باستانی، میادین و پارک‌ها و باغ‌های مفرح را شامل می شود که در این میان کاخ شروانشاهان یا شیروانشاه از جمله آثار تاریخی این شهر به شمار می‌آید. گفتنی است که قدمت تاریخی این بنای ارزشمند به قرن پانزدهم میلادی بازمی گردد و یکی از مرواریدهای معماری آذربایجان محسوب می‌شود. در ادامه به شرح خلاصه ای از ویژگی‌ها و مشخصات این گنجینه ارزشمند تاریخی کشور آذربایجان می‌پردازیم؛
مشخصه‌های کاخ شروانشاهان باکو
در گذشته این کاخ محل اقامتگاه حاکمان شیروانشاه بود. مجتمعی که علاوه بر کاخ، حیاط، دیوانخانه، دربار، طاق دفن شیروانشاه‌ها، مسجد قصر و مناره‌های آن، حمام و آرامگاه مختص دربار را به خود اختصاص داده است. گفتنی است که این قصر سلطنتی به فرمان سید یحی باکووی ساخته شد و به تدریج این مجموعه تا قرن شانزدهم میلادی گسترش یافت. از آنجایی که درون کاخ هیچ کتیبه‌ای مبنی بر تعیین زمان دقیق ساخت بنا موجود نیست، در نتیجه زمان ساخت آن با توجه به تاریخ‌هایی که بر روی کتیبه‌های موجود بر روی بناهای مختلف معماری، که جزئی از مجموعه کاخ محسوب می‌شوند، دیده شده و بدین طریق می‌توان زمان تقریبی ساخت قصر را برآورد کرد . در سال ۱۹۶۴ میلادی مجتمع کاخ به شکل موزه در اختیار بازدید گردشگران از آن درآمد و در سال ۲۰۰۰ این مجموعه بی‌نظیر معماری و فرهنگی به همراه دیوارهای مستحکم محصور کننده‌اش به عنوان کانون تاریخی شهر و برج میهن در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدو یکی از جاذبه های گردشگری باکو است
![کاخ شروانشاهان]()
کاخ شروانشاهان در جمهوری آذربایجان
بخش‌های مختلف کاخ شروانشاهان باکو
این مروارید زرین جمهوری آذربایجان، بخش‌های دیدنی متعددی را برای بازدیدکنندگان به همراه دارد. این بخش‌ها شامل کاخ، دیوانخانه، تالار پذیرش یا همانطور که برخی محققان معتقدند مقبره شاه، ساختمان مسکونی شیروانشاه، بقایای مسجد کی‌کباد، آرامگاه سید یحیی باکووی، دروازه مراد، آرامگاه خاندان شیروانشاه، مسجد شاه و حمام کاخ می‌باشد. هر یک از بخش‌های کاخ دارای ویژگی‌های منحصر به خود بوده و اگر از جمله علاقمندان فرهنگ و آثار باستانی هستید، در سفر به باکو بازدید از این جاذبه گردشگری را از دست ندهید. این بنا مجموعه‌ای از فرهنگ و پیشینه تاریخی شهر باستانی باکو را برای بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته است و سالانه گردشگران بسیاری از سراسر جهان برای بازدید از این مروارید زرین در جمهوری آذربایجان به این منطقه سفر می‌کنند. برای توضیح جزئیات بیشتر درباره معماری کاخ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که عبارتند از؛
مجموعه کاخ: این مجموعه به فرمان شیخ ابراهیم اول معروف به شیروان شاه بنا شد. نمای معماری این کاخ دارای ابعاد چند وجهی و گوناگونی است که اگر چنانچه آن را از زوایای مختلف نگاه کنیم با نماهای متفاوتی مواجه می‌شویم که هر یک زیبایی های وصف‌ناپذیر خود را به رخ می‌کشد. معماری کاخ تلفیقی از سبک عربی، ایرانی و عثمانی دارد که بخش‌های درونی آن با راه پله‌های باریک به یکدیگر مرتبط است. همچنین محوطه‌ای پیرامون کاخ را در بر گرفته که به آرامگاه و مسجد متصل می‌شود.تورهای لحظه آخری باکو را اینجا دنبال کنید
![کاخ زیبای شروانشاهان]()
قدمت کاخ شروانشاهان به قرن پانزدهم میلادی بر می گردد
دیوانخانه؛دیوانخانه بخشی از حیاط را تشکیل داده که در واقع یک بنای گنبدی شکل هشت ضلعی است که نقش برجسته‌هایی از کتیبه‌های تاریخی با دست‌نوشته‌های عربی بر آن دیده می‌شود
آرامگاه؛ آرامگاه شروانشاه برای سلاطین شروانشاه بوده است که مبنی بر کتیبه‌ای که در بخش ورودی کاخ قرار دارد. این آرامگاه به دستور سلاطین شروانشاه در سال ۸۳۹ میلادی برای این خاندان بزرگ بنا شد
مسجد؛ آرامگاه سید یحیی باکوی در این بخش از کاخ قرار گرفته است که در واقع بنا بر گفته روایت‌ها این کاخ برای یادبود از او ساخته و پرداخته شد
روایت‌های گوناگون مرتبط با ساخت بنای کاخ شروانشاهان
بر اساس متون گذشته و به گفته تاریخ نویسان، احداث بنای این کاخ روایت‌های گوناگونی را در بر می‌گیرد. از جمله روایت‌ها می‌توان به آن اشاره کرد که بعد از وقوع یک زلزله شدید در پایتخت سابق حکومت شروانشاهان یعنی شماخا، شهر باکو به عنوان پایتخت از سوی ابراهیم شیروان محسوب شد. در پی انتقال پایتخت از شماخا به باکو که در قرن پانزدهم میلادی رخ داد، کاخ سلطنتی شروانشاهان به جهت گرامیداشت آرامگاه سید یحیی باکوی که از جمله صوفیان این ناحیه بود، در این منطقه بنا شد. از جمله روایت‌های دیگر به این شرح است که ابراهیم شیروان این کاخ سلطنتی را در قرن پانزدهم میلادی صرفا جهت اقامتگاه خود بنا کرده است. ناگفته نماند که هر دو روایت هیچگونه مستندات و مدارکی را در بر نداشته و تنها به صورت روایت و داستان باقی مانده است. در سال ۱۵۰۱ میلادی بعد از حمله سلسله صوفیان ایران به شهر باکو، و به دنبال آن شکست حکومت شروانشاهان، این کاخ تاریخی به یک بنای متروکه تبدیل شد و به نوعی روی به زوال رفت و از آن پس به آن قصر باکو خان نیز گفته شد
![کاخ شروانشاهان در جمهوری آذربایجان]()
فضای منحصر به فرد کاخ شروانشاهان
بازدید از معماری کاخ
این بنای باستانی که در اواسط قرن پانزدهم تا شانزدهم ساخته شده، به مراتب در طی قرن‌های متمادی بازسازی‌هایی بر آن صورت گرفته است و در سال ۲۰۰۰ نیز به عنوان یک مجموعه تاریخی از پیشینه شهر باکو همزمان با شهر قدیمی باکو و قلعه دختر در لیست میراث جهانی یونسکو درج شد. قابل ذکر است که این کاخ از جمله نمونه های بارز تاریخ و تمدن شهر باکو است که مورد توجه بسیاری از فرهنگ شناسان و باستان شناسان قرار گرفته است. همانطور که از پیش به آن اشاره شده است، این مجموعه تاریخی شامل بخش‌های متعددی نظیر بنای اصلی کاخ، مسجد شاه، مقبره شروانشاهان، مقبره سید یحیی باکوی، دیوانخانه و محوطه باغ است که بازدیدکنندگان می‌توانند در تمامی روزهای ایام هفته به جز روزهای تعطیل، در سفر به باکو از این مروارید زرین جمهوری آذربایجان دیدن کنند. همچنین گردشگران می‌توانند از توضیحات سودمند راهنمای کاخ برای بازدید از بخش‌های مختلف آن بهره‌مند شوند. عکاسی از شکوه معماری کاخ، بازدید از بخش‌های درونی و بیرونی کاخ شروانشاهان هر یک زمانی را به خود اشغال می‌کنند، بنابراین پیشنهاد می‌شود چند ساعتی را برای بازدید از این کاخ صرف نمایید
![نمای زیبای کاخ شروانشاهان]()
کاخ شروانشاهان از بخش های مختلفی تشکیل شده است